Taferelen 29 maart ‘Wat te doen met je pensioen?’
Met fotograaf Romi Tweebeeke en Sjaak Zonneveld van Bright Pensioen
Mijn naam is Fleur en ik studeer fotografie aan AKV|St.Joost. Ik loop stage bij FOTODOK en doe deze periode wekelijks verslag van de Taferelen.
Sjaak Zonneveld & Romi Tweebeeke gefotografeerd door Joris Maatman
Deze Taferelenavond werd het onderwerp pensioen besproken. Sjaak Zonneveld van Bright Pensioen en fotograaf Romi Tweebeeke vertelden ons over verschillende kijken op het pensioen terwijl bij de gasten, zowel jong als oud, bewustwording werd gecreërd over de invulling van hun toekomst.
Het pensioen lijkt voor mij als 21-jarige een onderwerp wat ik nog heel lang kan uitstellen om over na te denken. Toch heb ik als toekomstig zzp’er deze avond al wel wat goede ideeën gekregen over opties die er zijn, en ben ik me bewust geworden dat het geen onderwerp is wat je te lang weg moet schuiven omdat het ‘toch nog zo ver weg’ is.
Voorafgaand aan de presentaties liepen we mee met de rondleiding van curator Rob Wetzer. Ook in de tentoonstelling komt het onderwerp pensioen aan de orde. We stonden vooral even stil bij het project Mono Men van Olivier van Breugel en Simone Mudde. In dit project zien we het pensioen zoals we dat eigenlijk niet kennen in Nederland. In dit project zien we een aantal films waarin we gepensioneerden in Japan aan het werk zijn als verkeersregelaar en controleur bij bouwplaatsen. Deze mannen lijken een vrij nutteloze taak te hebben daar op de weg. Ze staan stil, zo nu en dan rijdt er een auto of fietser langs. Deze mannen hier langs de weg zijn gepensioneerden die dit als vrijwilligerswerk doen. In Japan betekent het pensioen iets anders dan hier: na een leven lang werken kan het pensioen zorgen voor een sociaal isolement. Werken is de drijfveer van het sociale leven in Japan.
De gepensioneerden staan soms wel zo’n twaalf uur achter elkaar vrijwillig langs de weg als verkeersregelaar. Als westerlingen vragen wij ons misschien af waarom je dat in godsnaam zou doen op je oude dag. Maar in Japan is het belangrijk om een bijdrage te blijven leveren aan de samenleving. Deze gepensioneerden verrichten met trots hun werk, en voelen zich hier nuttig. Op een plek waar werk zo belangrijk is, komt het pensioen als iets ongewenst.
Na de rondleiding was er eten van restaurant SYR uit de straat en gingen we aan tafel met de gasten en sprekers. Tijdens de maaltijd vertelde Sjaak Zonneveld over Bright Pensioen. Sjaak is daar commercieel directeur. Hij geloofde nooit echt in het pensioen. In 2002 nam Sjaak een sabbatical om een wereldreis te gaan maken. Dit was hem zo goed bevallen dat hij dit vaker wilde doen en hier extra geld voor opzij ging zetten. Deze reizen zag hij als een tussenpensioen, een pensioen wat je nu alvast neemt zodat je hierna uitgerust met nieuwe inzichten je werkende leven voort kan zetten.
Hij realiseerde zich dat op deze manier je leven inrichten eigenlijk veel logischer is dan wanneer je na je 65e met pensioen gaat. Vanuit deze visie is hij een boek gaan schrijven over zijn bevindingen, waarin hij vertelt over zijn wereldreis en zijn kijk op het pensioen: Het Nieuwe Werken aan je pensioen. Bij toeval kwam Sjaak met Bright Pensioen in aanraking. Dit initiatief bleek veel overeenkomsten te hebben met zijn ideale pensioeninstelling zoals hij deze omschreef in zijn boek. Hij sloot zich hierbij aan.
Bright Pensioen biedt pensioenopbouw aan voor zzp’ers en anderen die zelf hun pensioen willen regelen. Zelf verdienen ze geen geld aan het pensioenvermogen van de deelnemers, maar alleen aan een jaarlijks lidmaatschap. De deelnemers zijn mede-eigenaar van het bedrijf, hierdoor hebben ze zeggenschap en delen ze mee in de winst. Het vermogen van de deelnemers wordt belegd in een duurzaam fonds.
Op de website van Bright Pensioen heb ik berekend wat voor pensioen ik op zou kunnen bouwen als ik nu begin, waaruit is gebleken dat ik het beste niet meer dan tien jaar kan wachten. Het pensioen is niet iets wat je maar op je af moet laten komen en verwachten dat de overheid dat wel voor je regelt. Het is goed om daar al vroeg over na te denken is mij wel duidelijk geworden.
Na deze wijze les van Sjaak, liet Romi Tweebeeke ons zien wat de mogelijkheden zijn als je eenmaal met pensioen bent. Romi is fotografe en is geïnteresseerd in ouderen. Ze merkt in haar eigen omgeving dat men bang is voor ouder worden. De levensverwachting van de mens wordt steeds langer, en dan kun je je afvragen wat je moet doen met al die tijd. Romi wil in haar werk het beeld van ouder worden nuanceren. Ze laat zien hoe je om kan gaan met deze ‘extra’ tijd.
In haar project Over Wintertijd neemt Romi ons mee naar Benidorm, wat vroeger een klein vissersdorpje was maar nu één van de populairste overwinter bestemmingen voor pensionado’s in Europa is. In deze stad volgt Romi gepensioneerden die hier vakantie vieren. In deze ‘bedachte’ stad is alles aangepast aan de ouderen. Bij iedere trap staat een traplift, er zijn verschillende scootmobiels te huur en elke ochtend kunnen de ouderen op het strand meedoen met ochtendgymnastiek. Het ziet er uit als een gezellige vakantiebestemming voor de ouderen, maar het heeft ook iets absurds om zoiets aangelegds en bedachts te zien. Het is een plaatsje speciaal aangepast aan de type toeristen die er komen. De mensen die er komen bouwen geen band op met het land. Ze houden zich er niet bezig met de cultuur en ze kunnen gewoon avondeten bij de Kees Kroket.
Romi zet de gepensioneerden humoristisch in beeld, maar je ziet dat de mensen het enorm naar hun zin hebben. De meeste gepensioneerden die er komen, komen meestal ook ieder jaar weer terug en ze verblijven er steeds langer. Romi laat dit werk voornamelijk aan jongeren zien, omdat zij zo het gesprek wil openen over ouderdom.
Geschreven door Fleur Jakobs
