De in Utrecht gevestigde kunstenaar Bart Lunenburg werkte ruim een jaar aan een onderzoek naar de gelaagde geschiedenis van het gebouw aan Lange Nieuwstraat 7. Zijn onderzoek leidde tot de tentoonstelling This Creaking Floor and All the Ceilings Below – die vanaf maart te zien is* bij FOTODOK en Casco Art Institute: Working for the Commons. Naast deze tentoonstelling komt er een gelijknamige publicatie uit waar dit onderzoek een belangrijke rol in zal spelen. Voor de publicatie, die in samenwerking met Fw:Books uitgegeven zal worden, startte Bart een crowdfunding.
This Creaking Floor and All the Ceilings Below is de titel van de publicatie die de samenwerking vormt tussen kunstenaar Bart Lunenburg, grafisch ontwerper Hans Gremmen en uitgeverij Fw:Books, met tekstbijdragen van Taco Hidde Bakker. De publicatie brengt daarin verschillende media en disciplines als fotografie, maquette, sculptuur, video, tekening, architectuur en erfgoed samen.
De publicatie wordt benaderd als een gebouwwerk op zichzelf en neemt de ‘enfilade’ als uitgangspunt voor de ruimtelijke opzet van het boek. In de bouwkunde is een ‘enfilade’ een aaneenschakeling van kamers die in het verlengde van elkaar liggen en waarbij geen gang aanwezig is om toegang tot een volgende kamer te verschaffen. De enfilade is een conceptuele outline die voortkomt uit eerdere werken van Lunenburg, waaronder de Doorzonsculptuur (2017) en het videowerk Marching Walls (2017). Ook komt deze ruimtelijke opzet direct terug in recent werk, zoals in de installatie Room with doors (2020) in Lunenburgs tentoonstelling This Creaking Floor and All the Ceilings Below.
Bart Lunenburg, Doorzon, 2017
Bart Lunenburg, Doorzon, 2017
Room with doors (2020) is een werk dat ingaat op het architectonisch ontwerp en opzet van het voormalige 19e-eeuwse schoolgebouw waarin FOTODOK en Casco Art Institute gehuisvest zijn. De verschillende klaslokalen van de school zijn namelijk zo geplaatst dat alle toegangsdeuren tegenover elkaar staan en op die manier een lange as vormen. In een portiekschool zijn geen traditionele gangen te vinden die de lokalen van elkaar scheiden, alleen de trappenhuizen tussen de lokalen bieden toegang tot andere delen van het gebouw. Op deze manier kon een leraar, in dit geval een katholieke geestelijke, alle deuren in het gebouw openzetten en zo alle bewegingen van de leerlingen in het gebouw controleren.
Bart Lunenburg, installatie overzicht Room with doors, 2020, This Creaking Floor and All the Ceilings Below, FOTODOK / Casco Art Institute
Het boek ontvouwt als een denkbeeldig bouwwerk, waarin het bladeren door de pagina’s is als het betreden van verschillende gangen, tentoonstellingszalen en -vleugels. Een boek dat zich leent voor een niet-lineaire routing door het bouwwerk van het boek. Een bezoeker/lezer kan via meerdere ingangen of startpunten de enfilade betreden en vervolgens ronddwalen door haar interieur. Op meer symbolische wijze kan de enfilade slaan op zowel de pagina’s van een boek, de zalen van een tentoonstellingsruimte of museum of als een route door een labyrint of het stedenbouwkundig grid van een stad.
Wil je de publicatie van dit boek steunen? Via platform Voordekunst kun je bijdragen aan de crowdfunding voor het boek en vertelt Bart je meer in een kort filmpje.
* De tentoonstelling is momenteel tijdelijk gesloten in verband met maatregelen omtrent het coronavirus.
