HERE NEAR presenteert drie projecten die een reeks gelaagde en zich ontvouwende bedreigingen voor de ecologie van Arles en omgeving zichtbaar maken. Sinds 2022 werken Mathieu Asselin (FR/VE), Tanja Engelberts (NL) en Sheng-Wen Lo (TW/NL) elk aan locatiespecifiek onderzoek naar de effecten van sociaaleconomische activiteiten op de lokale ecosystemen en hun bewoners. Door productie, vervuiling, watersystemen, transport en het dierenleven in kaart te brengen, laten deze makers zien hoe het Antropoceen – een zich ontvouwend geologisch tijdperk dat wordt gekenmerkt door de toenemende impact van de mensheid – wordt weerspiegeld in het gebied.
In Hunting the Tarrasque bestudeert Mathieu Asselin de productiefabriek van Fiber Excellence, zo’n tien kilometer ten noorden van Arles. Fibre Excellence, onderdeel van de in Indonesië gevestigde Asia Pulp and Paper Group, is gespecialiseerd in de productie van papierpulp. Met de kracht van een activist onderzoekt de kunstenaar, afkomstig uit Arles, de verschillende soorten vervuiling die rondom de fabriek wordt uitgestoten, waarbij hij nagaat wat de effecten van chemicaliën, geluid en licht op de lucht, de bodem en het water zijn.
Elders werkt Tanja Engelberts met de Rhône, een rivier die ingrijpend is veranderd door de kruispunten met waterkrachtcentrales, de chemische industrie en verschillende kerncentrales. In We Exhale volgt Engelberts de Rhône van Arles naar de bron, de Rhône-gletsjer in Zwitserland; en probeert te begrijpen wat er onderweg gebeurt waardoor de rivier, tegen de tijd dat ze Arles bereikt, zo ongeschikt is om in te zwemmen. Deze zoektocht resulteert in een videowerk en een serie foto’s gemaakt vanuit het perspectief van de Rhône – vervolgens vertaald naar sculpturale keramiek, geglazuurd met de klei van de rivier.
Ten slotte is Sheng-Wen Lo’s Watch Out geworteld in de Camargue, de grootste wetlands van Frankrijk, en de thuisbasis van meer dan 400 soorten vogels, zoogdieren en reptielen. De kunstenaar reflecteert op het fenomeen ‘roadkill’ – de verhoogde sterfte van de lokale fauna als gevolg van snel rijdende auto’s op de wegen van de wetlands. Lo stelt voor om op schattenjacht te gaan en plaatst sieraden in de natuur die zijn geïnspireerd op de roadkill die in de regio zijn gevonden. Zijn foto’s en videowerken dienen als aanwijzingen in het spel, waarvoor deelnemers radicaal moeten vertragen.
Samen wijzen deze projecten op de verschillende mate van invloed en verantwoordelijkheid die deze verontrustende realiteit vormgeven. Waar Asselin de notie van het Capitaloceen behandelt en de verantwoordelijkheden van bedrijven groter stelt dan die van een universele mens, spreekt Lo rechtstreeks tot burgers op individueel niveau. Engelberts raakt ondertussen een fenomenologische verantwoordelijkheid aan – die van het afstemmen op perspectieven van niet-mensen. De tentoonstelling zoekt naar manieren om het hechte weefsel van een complex grondgebied te ontrafelen. Wat is deze plek? Wie zijn de acteurs? En hoe is wat hier gebeurt verbonden met processen die een stuk verderop, in een buurland of zelfs aan de andere kant van de oceanen ook plaatsvinden? Wat ver weg lijkt, kan in feite dichtbij zijn – of zelfs hier.
Beeld boven: Tanja Engelberts. Still from We Exhale, video 4k, 16/9, colour, 15 mn, Netherlands, 2022.
De tentoonstelling is te zien vanaf 3 juli tot en met 24 september, 2023.
Locatie: Monoprix, Boulevard Emile Combes, Pl. Lamartine, 13200 Arles, Frankrijk.
Tentoonstellingscurator: Daria Tuminas
De tentoonstelling is een co-productie van Rencontres d’Arles en FOTODOK.
De gepresenteerde projecten zijn tot stand gekomen met de steun van Le Bureau d’Investigation du Réel: de organisator van de residentie The Shelter, waar de kunstenaars tussen 14 februari en 29 maart 2022 werkten aan hun projecten.
De tentoonstelling wordt mede mogelijk gemaakt door de Ambassade van het Koninkrijk der Nederlanden in Frankrijk, de gemeente Utrecht, het Mondriaan Fonds en Stichting MIAP.
