De FOTODOK Scholieren Award is een jaarlijks terugkerende wedstrijd in samenwerking met eerstejaarsstudenten van het Grafisch Lyceum Utrecht (MBO) en derdejaars vmbo-leerlingen van X11 Media & Vormgeving. Dit jaar vindt de 11e editie plaats en zijn half mei alle documentaires in een indrukwekkende expositie te bewonderen in het Grafisch Lyceum en later ook in de openbare ruimte.
Beeld boven: Lisa van der Rhee
In de periode van november 2022 tot en met april 2023 werken 200 scholieren aan een fotodocumentaire, onder leiding van professionele fotografen en vakdocenten van de school rondom het thema ‘familieverhalen’. Het begrip familie kan veel vormen aannemen en heeft voor iedereen een andere betekenis, het kan teruggrijpen op een verre geschiedenis of een hulpstuk zijn tot het vertellen van een universeel verhaal. Kleine en grote verhalen over bijzondere opa’s en oma’s, de laatste verhalen van WO II overlevenden, een interessante familie uit de straat of een bijzonder familielid. Het thema wordt breed ingezet en vormt al jarenlang een onuitputtelijke bron van prachtige, grappige, ontroerende en ook heel vaak kwetsbare verhalen.
Voor deze elfde editie zijn de begeleidende professionals: Michelle Piergoelam, Jesper Boot en Vincent Sparreboom die als filmmaker de primeur heeft om de leerlingen te inspireren met documentairefilm. Alle edities hiervoor was fotografie het uitgangspunt.
Hoe persoonlijker, hoe universeler
Terwijl de leerlingen van X11, die in november van start gingen, al klaar zijn met hun documentaires is het op woensdag 8 februari tijd voor de studenten van GLU om kennis te maken met de drie makers en hun werk. Michelle Piergoelam laat zien hoe zij met haar afstudeerwerk The Untangled Tales te werk is gegaan. Een droom, verhaal of herinnering is voor haar vaak het startpunt, van waaruit eerst onderzoek volgt en daarna pas het fotograferen. ‘Sprookjes en verhalen inspireren me’ vertelt Piergoelam, ‘waar precies zit de link met de realiteit? Daar vind ik mijn verhalen.’
Beeld: Michelle Piergoelam, uit de serie Untangled Tales
Jesper Boot geeft een inkijk in zijn diverse werk waarin zijn familieleden een rol spelen. Met het project Power laat hij zien hoe bekende foto’s van macht geconstrueerde beelden zijn, en door zijn familie in de exacte remakes te laten figureren wordt duidelijk hoe overtuigend beeldtaal kan werken op ons als kijker. Iedere vader of moeder kan eruit zien als een belangrijk politiek figuur. Met een tas vol boeken laat hij vervolgens zien wat zoal zijn inspiratiebronnen zijn. ‘Je kan nooit te veel inspiratie opdoen’ geeft Boot de studenten mee. Ze bladeren dan ook druk in zijn meegebrachte selectie boeken.
Beeld: Jesper Boot, uit de serie Power
Documentairemaker Vincent Sparreboom heeft de primeur om de eerste fillmmaker te zijn die de studenten mag inspireren. Na tien jaar lang fotografie als uitgangspunt in de award krijgen de studenten dit jaar voor het eerst de mogelijkheid om ook zelf een documentaire film te maken. Met zijn zijn persoonlijke project Mama Mania, waarin hij zijn moeder volgt die kampt met manische depressie geeft hij de studenten mee dat hoe persoonlijker je verhaal, hoe universeler het is voor de buitenwereld. ‘Ook al denk je het tegenovergestelde, vaak kom je in de kern uit bij verhalen die iedereen herkent en die raken aan thema’s als liefde en hoop.’ Met zijn tip aan de studenten om op zoek te gaan naar het verhaal dat alleen zij kunnen vertellen, kunnen de studenten van het Grafisch Lyceum de komende weken aan de slag.
Beeld: Vincent Sparreboom, videostill uit de documentaire Mama Mania
200 documentaires
Al het werk resulteert in mei in zo’n 200 documentaires die in het Grafisch Lyceum in een indrukwekkende expositie te bewonderen zijn. De studenten en hun docenten stemmen voor de publieksprijs. De vakjury, bestaande uit de begeleidende fotografen en FOTODOK, kiezen de uiteindelijke winnaar van de Award.
De jury (bestaande uit de drie makers en FOTODOK) kiest acht genomineerden waaruit ze twee winnaars kiezen: één winnaar van X11 Media & Vormgeving en één winnaar van het Grafisch Lyceum (GLU). Uit deze twee winnaars volgt ook de overall winnaar van de FOTODOK Scholieren Award 2023. Daarnaast wordt er door de leerlingen en de docenten gestemd op twee publiekswinnaars (een van X11 en een van GLU). Van het werk van de publiekswinnaars en de acht genomineerden wordt een tentoonstelling gemaakt die in de publieke ruimte te bezichtigen is. Daarnaast krijgen alle winnaars en genomineerden een masterclass van één van de drie professionals.
Feedback
Medio maart keren de makers terug in de school omdat e studenten van GLU feedback te geven op hun werk. Daarna hebben ze nog een paar weken de tijd om hun serie of documentaire te perfectioneren. De jurydag vindt plaats op donderdag 11 mei. De locatie en duur van de tentoonstelling in de openbare ruimte wordt vlak daarna bekend gemaakt. Houd daarvoor onze website in de gaten!