Fotograaf: Simone Engelen
Project: A Scripted Life
Het work-in-progress A Scripted Life is onderdeel van de Fotodok tentoonstelling Do You Hear Me? , te zien tot en met 12 april 2015 maar ook te volgen op onze blog.
Q: Waarom ben je begonnen aan dit project?
A: Ik ben gefascineerd door de maakbaarheid van identiteit. Dit is begonnen
toen ik een Yoga Teacher Training deed en merkte dat ik in een korte tijd heel veel nieuwe indrukken en inzichten kreeg. Na negen maanden kon ik me ineens een nieuwe rol aanmeten: die van yoga docente. Ik realiseerde me op dat moment dat je alles kunt kiezen (wat uiteraard binnen je bereikt ligt). Ik heb eens besloten dat ik kunstacademie zou willen doen en nu ben ik fotograaf. Op een leeftijd waarin we allemaal erg bezig zijn met wat je wilt ‘worden’, wil ik onderzoeken hoe de keuzes in je leven zorgen voor een maakbare identiteit. Op St. Joost werd gezegd ‘Heel leuk dat je je leven wilt scripten, maar wat gebeurt er als je dat aan iemand anders over laat?’. Ik vond dat meteen een heel goed idee, om te kijken wat er gebeurt als je de controle laat varen. Ik ben een control freak, dus het is een hele uitdaging om dat uit handen te geven.
Q: Do You Hear Me? gaat over de dialoog tussen maker en onderwerp. Hoe ben jij de dialoog aangegaan? Ben je maker of onderwerp?
A: Ik ben maker in het opzicht dat ik initiatief neem om mensen te vragen een script in mijn leven te schrijven. Voor de rest ben ik onderwerp en laat ik zelf uitgekozen makers de regie overnemen, laat ik hen bepalen welke richting het op gaat. Het contact met de scriptschrijvers verloopt via de mail. Als ik een script heb ontvangen voer ik dat uit en leg het vast op polaroid.
Q: Waar horen we jouw stem in terug?
A: Ik weet niet hoeveel mensen alles zouden doen wat een ander zegt. Ik kan zodanig van mijn identiteit afzien dat ik alles zou willen doen. Door yoga zie ik fotografie steeds meer als een tool om te oefenen in loslaten. Tijdens meditatie visualiseer je jezelf aan de oever van een rivier. Steeds als je een gedachtegang hebt die je niet los kan laten is het de bedoeling dat je niet in die rivier springt en met je gedachten mee gaat, maar dat je op de oever blijft zitten. Ik probeer altijd op die manier mijn gedachtes voorbij te laten gaan en mezelf niet te serieus te nemen. Door meditatie probeer ik verschillende onderdelen in mijn leven als tv programma’s te kunnen zien, die je ook kan wegzappen als je daar even geen zin in hebt. Toen ik het script van Marcel van Roosmalen uitvoerde, vroeg zijn vrouw zich af hoe dit iets met mijn identiteit kon doen. Ik zou nooit de verantwoordelijkheid kunnen voelen voor mijn acties, omdat anderen mij de opdracht hebben gegeven. Op dat moment voelde het als een zwart gat in het concept, maar later besefte ik me dat dit juist is waar het om gaat. Ik heb een manier gevonden om een gezonde afstand te houden van dingen die wel degelijk indruk op me maken, om gelijkmoedig met alles om te gaan. Of dit nu door mezelf of andere is aangestuurd. Dit vind ik een mooie manier om naar het leven te kijken.
Q: Wat is identiteit volgens jou?
A: Volgens mij is identiteit aangeleerd en heeft het te maken met hoe je van kinds af aan behandeld wordt. Je krijgt een roze pyjama in plaats van een blauwe, barbies in plaats van een blokkendoos. Je bent in Nederland geboren, dus je bent een Nederlander. Al dat soort stempels die je jezelf kan meegeven dragen bij aan je identiteit. Stempels als Nederlander en meisje zal ik altijd blijven dragen, maar alle andere stempels, zoals yoga docente, fotograaf, kok, masseuse, noem maar op, die zijn aangeleerd. Deze onderdelen van mijn identiteit zijn heel maakbaar, denk ik.
Q: Denk je dat het mogelijk is om meerdere identiteiten te hebben?
A: Ik denk dat we onwijs veel rollen hebben binnen onze identiteit. Als je bijvoorbeeld een feestje geeft, dan is het voor de meeste mensen lastig om te bepalen wie je uitnodigt. Mensen die ik ken van yoga zijn weer heel anders dan mijn klasgenoten, ouders of vriendinnen met wie ik uit ga. Het probleem is waarschijnlijk niet dat zij niet met elkaar om zouden kunnen gaan, maar dat ik ineens allemaal verschillende rollen van mezelf in één ruimte uit moet voeren. Ook al ben ik bij elke ‘groep’ mezelf, het is elke keer een ander stukje van mezelf.
Zo zie ik A Scripted Life ook, met elk script een nieuw stukje ‘zelf’. Hoeveel dit daadwerkelijk zegt over mijn identiteit, dat ben ik nog aan het onderzoeken.
Q: Hoe fotografeer je? Waarom heb je gekozen voor de polaroid camera?
A: Fotografie helpt me de situaties met beide handen aan te pakken, er voor te gaan en daarbij een gepaste afstand te bewaren. Polaroid stelt me daarbij in staat niet teveel te letten op compositie en belichting, het is makkelijk mee te smokkelen, te bedienen en je hebt meteen resultaat!
Q: Hoe kijk je naar de andere werken in de tentoonstelling?
A: Het zijn stuk voor stuk inspiratiebronnen, ik ben dan ook zeer vereerd dat ik hier met A Scripted Life tussen mag hangen. Ik heb het altijd belangrijk gevonden wat voor band je met je onderwerp aangaat, dat het werk persoonlijk wordt en iets over de maker zelf zegt. Ik had graag over de schouder van Jan, Eric, Lucia en Laia meegekeken naar hoe zij hun onderwerp benaderen en luisteren naar de talloze gesprekken die ze vast en zeker ter voorbereiding hebben gehad. De manier waarop zij helemaal in hun onderwerp kunnen duiken vind ik erg inspirerend.
Interview door Eva Leget, student Fotografie aan de Karel de Grote Hogeschool te Antwerpen & stagiaire van FOTODOK