Wij mensen praten de hele dag. We vertellen elkaar hoe de dag was, leren door te luisteren naar een docent of gaan met elkaar in gesprek als we het ergens niet over eens zijn. Dit doen we zonder er veel bij stil te staan, taal is immers onze nummer één op het gebied van communiceren met elkaar en de wereld. Maar hoe communiceer je als problemen hebt met taal of als je slecht(er) hoort?
FOTODOK was gevraagd fotografie workshops te verzorgen op een wel heel bijzondere school. Auris Rotsoord is een basisschool voor slechthorende leerlingen en leerlingen met een taalontwikkelingsstoornis (TOS). Leerlingen met TOS hebben problemen met bijvoorbeeld spreken, woorden onthouden en duidelijk maken wat hij of zij bedoelt.
Omdat taal en horen soms een barrière vormen voor groep, is beeld en fotografie een welkom extra communicatiemiddel. Hoe bijzonder is het om met die insteek fotografie workshops te geven aan deze doelgroep? Via kennismaken met fotografie kunnen kinderen leren dat je op meerdere manieren iets van jezelf kan laten zien en dat dat een brug kan zijn naar de (goed)horende wereld.
Vroeger
De school vroeg ons een workshop te verzorgen die binnen het thema van de Kinderboekenweek van dit jaar past: En Toen. Alles over vroeger, geschiedenis en vervlogen tijden. Een workshop Fotogram was het eerste wat in ons opkwam en was een schot in de roos. Iets wat vandaag de dag dagelijks overal om ons heen te vinden is, beelden, begon ooit als een complex chemisch proces. De fotogram techniek is afgeleid van de cyanotype, welke dateert uit 1842. Ontdekt door een Engelse wetenschapper, maar verder ontwikkeld als fotografisch middel door Anna Atkins. Zij gebruikte de cyanotype techniek om diverse planten een zeewieren te documenteren.
Nu is het de beurt aan leerlingen van Basisschool Auris Rotsoord. In totaal 165 leerlingen, groep 1 t/m groep 8, gingen aan de slag met foto’s maken met enkel papier en daglicht. Ja, je leest het goed: zonder camera, iPad of telefoon. Door met speciaal ‘toverpapier’ te werken, wat vooraf behandeld is met lichtgevoelige chemicaliën, is het volkomen veilig, zelfs voor de kleuters uit groep 1. Maar dat maakt de magie er niet minder om! Een techniek van ruim anderhalve eeuw oud in een modern jasje gestoken.
De leerlingen maakten een eigen fotoverhaal met hun fotogram. Een verhaal van vormen, patronen, stippen, poppetjes, raketten en soms zelfs een zelfportret. Zo kan creativiteit een brug kan zijn tussen verschillende werelden. Leerlingen die het aan het begin van de workshop soms spannend vonden of bang waren het niet te begrijpen zag ik anderhalf uur later met glinsterende oogjes van trots hun eigen gemaakte ‘toverpapier’ aan de juf of meester showen. Zo zie je maar, contact gaat niet over woorden maar over samen doen en plezier hebben.
