‘Haha, ze dragen haaienmaskers.’ Een groepje kinderen kijkt geboeid naar een foto van twee jongetjes aan het strand die een speelgoedmasker op hebben. Ze beginnen er lustig op los te associëren. Misschien is de lucht wel giftig daar en kunnen ze zonder masker niet leven. Of horen ze bij een geheim groepje. De wildste ideeën komen tot leven en ieders fantasie is geprikkeld.
De – alweer – derde editie van de Fotokids Week, is in volle gang en vandaag is het onderwerp Documentaire Fotografie. Lastig thema voor jonge kinderen? Nee hoor! Verhalen om je heen zien en bedenken ligt dichtbij hun eigen dagelijkse belevingswereld en vandaag maken we een koppeling tussen de verhalen zien en ze ook daadwerkelijk vastleggen.
We kijken met een groepje aandachtige kinderen naar de fotoserie Coney Island van Peter Granser en vergelijken deze met de gelijknamige fotoserie van Olaf Hartong. Hoewel beide series op dezelfde locatie gefotografeerd zijn, verschillen ze als dag en nacht. Hartong laat een zonnig en vrolijke plek zien, terwijl Granser een minder rooskleurig verhaal vertelt. Hoe je dat verschil ziet? “Er zitten geen mensen in!’ zegt de enthousiaste Kuba van 8 jaar. ‘En het is gefotografeerd met grijs weer, juf.’
Kunstig
Het is altijd weer een feest. Met kinderen over fotografie praten is zowel verrassend als verfrissend en dat is deze editie van de Fotokids Week niet anders. Er zijn vier dagen met workshops om uit te kiezen, waarvan drie voor jongere kinderen. Op veler verzoek zijn we de week gestart met een – uitverkochte – workshop speciaal voor pubers van 12 – 16 jaar. Een mooie opwarmer met een volle groep van tien gemotiveerde jongeren die allemaal staan te popelen om te experimenteren met fotografie.
Hun middag start met een intro portretfotografie, waarna ze meteen zelf aan de slag gaan met bedenken op wat voor manier ze zelf op de foto zouden willen. Sommigen zijn helemaal overtuigd dat je op een ‘echt’ portret beslist niet mag lachen. Als referenties bekijken ze werk van klassieke portretmeesters zoals Richard Avedon en Jan Banning. Andere kinderen zijn gegrepen door voorbeelden uit de werken Where Children Sleep en What Refugees Carry with Them van James Mollison, waar ze uit opsteken hoe belangrijk persoonlijke voorwerpen in of bij een portret kunnen zijn. Vooraf kregen ze de opdracht een voorwerp mee te nemen dat voor hen van waarde is of een bijzondere herinnering draagt. De 14-jarige Arend wil bijvoorbeeld graag met zijn Rubiks kubus op de foto, waarbij hij zelf bedenkt dat het een grappig portret moet gaan worden.
Ook inspiratie in de vorm van het werk van Jan Hoek en Jaap Scheeren valt in de smaak. De grappige, speelse en vooral kleurrijke portretten vinden gretig aftrek. Zo ook bij Hannah (bijna 12), ze trekt knalgele plastic handschoenen aan en kijkt met gevoel voor drama weg van de camera. Merel (14) geeft in opperste concentratie aanwijzingen. ‘Ja, dit is goed. Nu niet meer bewegen!’ Als ze samen het resultaat bekijken zijn ze het er over eens: ‘Kunstig!’ klinkt het goedkeurend in koor.
Workshop portretten maken
In de tweede helft van de middag gaan we nog even door met kunstige foto’s maken, maar dan buiten. De kinderen gaan in recordtijd een eigen mini fotoserie maken. Hoe kan je nou een klein of groot verhaal vertellen met foto’s en hoe zorg je dat ze bij elkaar passen, één geheel vormen? Allereerst door heel goed om je heen te kijken en te observeren, de camera komt pas daarna om het hoekje kijken. En hoe je dan te werk gaat, daar heeft ieder zo zijn eigen ideeën over blijkt na een oefensessie op het hofje.
‘Je moet nadenken over het perspectief. En scherpte-diepte.’ Melle (13) is al een professional op het gebied van techniek. Hij raakt niet uitgepraat over instellingen op zijn camera, maar bovenal ziet hij overal wel een verhaal wat het vastleggen waard is. Mensen vindt hij saai dus met het eerder besproken werk van Bernd en Hilla Becher in het achterhoofd besluit hij om alle voordeuren aan het Domplein op exact zelfde manier te fotograferen. Het is mooi om te zien dat hij zelf de koppeling maakt dat als je iets wat op zichzelf niet zo interessant is in een veelvoud fotografeert dat het dan juist een verhaal vertelt.
Merel vindt mensen juist het meest interessant om te fotograferen en maakt duo portretten van mensen en hun spullen. Arend gaat alle vlaggen op het Domplein af en een ander groepje stort zich op het vastleggen van zoveel mogelijk structuren – van steen tot boomschors.
Ook met de jongere kinderen gaan we op pad op een fotoverhaal te maken. Bijzonder om te zien dat kinderen in drie uur tijd zo een ontwikkeling kunnen doormaken. Waar de verlegen Nouhaila (9) in het begin nog de kat uit de boom keek, zet ze even later zonder aarzelen twee buitenlandse toeristen op de foto. Of ze hun even in het Engels aanwijzingen kan geven? Geen probleem!
Spelen met perspectief & eigen gefotografeerd Fotomemory spel
De waarde van beeld en verwondering
Bij FOTODOK geloven we in de kracht van verbeelding. En dat begint bij kinderen; bij de doelgroep waar verhalen zien en bedenken nog zo aan de oppervlakte ligt. Deze generatie kinderen zijn de eerste die opgroeien met de vanzelfsprekende aanwezigheid van SnapChat, Instagram en andere social media die stoelen op het visuele. Wat is nog de waarde van beeld in al dat fotogeweld? En hoe leren wij kinderen deze beeldenstroom te duiden, te begrijpen? De workshops die wij geven hebben als eerste doel kinderen spelenderwijs kennis te laten maken met de waarde van beeld. En daarbij, de waarde van aandacht en plezier die daarbij komen kijken. Net zoals we op school les krijgen in leren lezen zouden lessen in beeld leren lezen tegenwoordige geen overbodige luxe zijn. Deze visuele geletterdheid, zoals wij dat noemen, verweven we in alles wat we op educatie gebied ontwikkelen. Nooit met een opgeheven vinger en de verwondering zelf staat altijd voorop. Want verwondering is de sleutel tot inzicht en een beter begrip van onszelf en van elkaar. En daar kan deze wereld best wat meer van gebruiken.
Hoe we het er vanaf brengen? Kinderen zijn de meest eerlijke recensenten die je kunt vinden, dus ik sluit af met het antwoord van een leerling die na het einde van een workshop aan haar moeder antwoord gaf op de vraag wat zij van de les vond: ‘Ik vond het niet leuk. Ik vond het héél erg leuk.’
Aankomende workshops in de meivakantie:
- 30 april 13:00 – 16:00 | 12-16 jaar ‘Verhalen maken met je camera’
- 1 mei 09:30 – 12:30 | 7-11 jaar ‘Pinhole fotografie’
Reserveren kan hier: klik!
Benieuwd naar het complete aanbod van de workshops die we in huis hebben? Klik hier.
